İktidarsızlık Nedir?

İktidarsızlık Nedir? (Erektil Disfonksiyon - ED)

İlişkilerde sağlıklı bir cinsel birliktelik için gerekli olan penis sertleşmesinin sağlanamaması yani başlangıçta sertliğin kazanılıp gerekli süre boyunca aynı formda kalamaması ya da cinsel birlikteliklerin tatminsizlikle sonuçlanmasına sebep olan penisin hiç sertlik kazanamaması sorunu halk dilinde iktidarsızlık, tıp dilinde ise ’erektil disfonksiyon bozukluğu’ olarak isimlendirilmektedir.

Peniste ereksiyon yani sertleşme ile ilgili yaşanan sorunlar genellikle hormonal ve psikolojik faktörler sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Diğer sebepler arasında alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, genetik faktörler gibi nedenler yer almaktadır.

İktidarsızlığın Tıbbi Tanımı

Penisin içerisinde süngerimsi ve elastik olan bir doku katmanı bulunmaktadır. Cinsel uyarılma ile birlikte bu dokunun içerisine kan nüfus etmekte ve peniste kan basıncı oluşmaktadır. Böylece sağlıklı erkeklerde görülmesi gereken normal sertleşme meydana gelir. Penisteki elastik ve süngerimsi dokunun çevresinde ise sinirler bulunur. Ereksiyon halindeki bir bireyde, bu sinirler kan damarlarının genişlemesine yardımcı olur. Kan basıncı ve kan damarlarındaki genişlik normal seviye de ise sağlıklı bir ereksiyondan yani sertleşmeden söz edilebilir. Ancak bu her iki unsurdan herhangi birinde bir aksaklık meydana gelmesi ya da tüm bu ereksiyon aşamalarını kontrol altında tutan testosteron hormonun düzgün bir şekilde görevini yerine getirememesi sonucunda tatmin edici olmayan cinsel birliktelikler görülür. Bu durumlar halk dilinde iktidarsızlık olarak bilinirken, aslında ereksiyonda bozukluk oluşmasının nedeni ile tıpta ‘erektik disfonksiyon’ olarak adlandırılır.

İktidarsızlığın Görülme Yaşı Kaçtır?

Penisinde sağlıklı bir cinsel birliktelik için gerekli olan yeterli seviyedeki sertliği yakalayamayan ya da penisinde sertleşme meydana gelip ilişki süresi boyunca aynı penis sertliğini koruyamayan erkekler genellikle orta ve ileri yaş diliminde bulunmaktadırlar. Orta yaş ve ileri yaş döneminde yaşanan iktidarsızlıkların nedeni genellikle altında yatan organik rahatsızlıklardır.

Ancak zaman zaman genç yaşta iktidarsızlık ile mücadele eden erkekler de görülmektedir. Genç yaşta yaşanan iktidarsızlık sorunları genellikle geçici bir zaman diliminde oluşmaktadır ve altında psikolojik sebepler yatmaktadır. Zamanında teşhis ve gerekli önlemlerin alınması ile birlikte hasta, çok kısa bir sürede eski formuna ve sağlığına ulaşabilmektedir.

İktidarsızlığın Başlıca Nedenleri Nelerdir?

İktidarsızlık sorunu ile karşı karşıya olan erkeklerin, bu hastalığa yakalanmalarında çok sayıda etken vardır. Ereksiyon bozukluğunda en bilinen ve en çok karşılaşılan başlıca nedenler ise şu şekilde listelenebilir.

Kalp ve damar hastalıkları,

Diyabet (şeker hastalığı),

Peniste veya penis bölgesinde oluşan sinir hasarları,

Pelvis bölgede önceden yapılmış olan cerrahi müdahaleler, örneğin; prostat ve mesane ameliyatları,

Pelvik bölgede uygulanmış olan radyasyon tedavileri,

Vücutta bulunan testosteron seviyesindeki düşüklük,

Obezite durumu,

Sigara ve diğer bağımlılık yaratan maddelerin kullanımı,

Yüksek kolesterol,

Yetersiz hareket ve egzersiz eksikliği,

Tansiyonda yükseklik durumu,

İktidarsızlığın Diğer Hastalıklar ile İlgisi

Sertleşme bozukluğu yaşayan erkekler, kalp sağlıkları ile ilgili tetkik yaptırmalıdırlar. Çünkü gizli kalp hastalığına sahip olan erkeklerde zaman zaman ilk belirtiler arasında sertleşme bozukluğu olarak görülmektedir. Bu sebeple doktorlar, sertleşme bozukluğu yaşayan erkeklerde bunun aslında bir gizli kalp hastalığı belirtisi olabileceğini düşünürler ve kalp sağlığı açısından değerlendirmeye tabi tutarlar.

Prostat büyümesi sorunu yaşayan erkekler genellikle sertleşme bozukluğunu da beraber yaşarlar. Gece idrara kalkma, gün içinde sık sık idrara çıkma ve idrara giderken yaşanan sıkışma hali gibi şikayetler her iki hastalıkta da görülebilir. Tüm bu belirtiler sıklaşmaya başladıkça iktidarsızlık yani erektil disfonksiyon bozukluğu hastalığının evreleri de ilerlemektedir.

İktidarsızlığın Psikolojiye Etkisi

İktidarsızlık hastalığı genellikle psikolojik sorunları da beraberinde getirmektedir. Depresyon, özgüven de düşüş, öz yetersizlik hissi, stres, bunalım ve anksiyete rahatsızlıkları, sertleşme yaşayan erkeklerin çoğunda görülebilmesi muhtemel hastalıkların başında gelir.

Cinsel birlikteliklerini arzuladıkları gibi, yani tatmin olma ve tatmin edici hislerini yaşayamayan erkeklerde birtakım psikolojik değişimlerin görülmesi doğaldır. Psikolojide meydana gelen bu olumsuz etkiler için de ayrı bir tedavi süreci gerekmektedir. Özellikle ülkemizde erkekliğin cinsel tatmin verici olabildiği kadar erkek olduğunu düşünen ve bu bilinç ile neslini sürdüren bir toplum olması sebebi ile, ereksiyon sorunu yaşayan erkeklerde psikolojik rahatsızlıkların görülme oranı oldukça yüksektir.

İktidarsızlık Tanısı Nasıl Konulur?

İktidarsızlığın temelini oluşturan sertleşme bozukluğu (erektil disfonksiyon bozukluğu) ile ilgili tedavi sürecine başlanmadan önce, bu rahatsızlığa yol açan neden ya da nedenlerin anlaşılması ve doğru tanının konulabilmesi son derece önemlidir. Bu sebeple hastanın genel sağlık durumunun anlaşılabilmesi için detaylı olarak tıbbi öykü ele alınmalıdır. Örneğin hastanın kullanmış olduğu ilaçlar, sigara ve alkol gibi bağımlılık yaratan madde kullanımları, varsa daha önce geçirilmiş olan operasyonlar, kalp ve damar hastalıklarının mevcut olup olmaması ve hormonal dengede herhangi bir bozukluğun olup olmaması sorgulanır.

İktidarsızlık sorunu yaşayan hastaların tıbbi öyküsünün sorgulanmasının ardından cinsel öykünün ele alınması gerekir. Sertleşme bozukluğunun ne zaman başladığı ve bu konu hakkında uygulanmış olan tedavilerin kayıtları alınır. Kayıtlara alınan bilgiler arasında sabahları kendiliğinden meydana gelen cinsel uyarı ile ortaya çıkan sertleşme zamanları, sertliğin korunma süresi ve sertliğin kalitesi de yer alır. Ardından sertleşme problemi ile birlikte yaşanan uyarılma, boşalma ve orgazm durumları ele alınır ve bu aktiviteler sırasında yaşanan herhangi bir sorunun olup olmadığı not edilir.

Görüldüğü üzere iktidarsızlık tanısını koyabilmek için doğru bilgilere erişim oldukça önemli olup bu süreç sanıldığı kadar kısa değildir. Tüm önemli olan soruların içerisinde yer aldığı bir takım özel testler vardır. Tıbben uygulanan bu testlerden bazıları; IIEF (uluslararası erektil işlev formu), SHIM ( erkek cinsel sağlık değerlendirme formu) ve IPSS (uluslararası semptom skoru)’dir. Tüm bu testlere ilaveten hastanın ve hastalığın psikolojik açısından da değerlendirilmesine imkan tanıyan klinik depresyon ölçekleri olarak adlandırılan testler de mevcuttur ve birçok doktor tarafından, hastalığın teşhisi sırasında kullanılmaktadır.

Hastalığın seyri, hastanın verdiği cevaplar ile ve uygulanan testler ile kayıt altına alındıktan sonra şüphe duyulan konularda doktorun tam teşhise yönelebilmesi için fiziki muayene de şarttır. Fiziki tedavi sırasında penisin durumu ile birlikte testler de dikkate alınır. Prostat hastalıklarının saptanabilmesi için ise parmakla rektal muayene yapılır. Peniste meydana gelen sertleşme bozukluğunun temelinde kalp ve damar hastalığının yatması durumunun olup olmadığının değerlendirilebilmesi için de nabız kontrolü ile birlikte tansiyon ölçüm değerleri dikkate alınır.

İktidarsızlığa sebep olan sertleşme sorununun teşhisinde bazı durumlarda kan testlerine de ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun için uygulanan bazı testler; testosteron hormonunun seviyesi, kan lipid profili ve kan şeker değerlerinin tespiti için kullanılan testlerdir.

Kimi sertleşme sorunu yaşayan hastaların, hastalıklarına ait tanının konulabilmesi için özel testlere de ihtiyaç duyulabilmektedir. İntrakavernöz enjeksiyon testi, kavernozometri, noktürnalpeniltümesans ve rijidite testi gibi özel testlere ihtiyaç duyulabilir ancak bu testler ilk değerlendirmede doktorların sıkça kullandıkları testler arasında değildir.

İktidarsızlık Tedavisi

İktidarsızlığa sebebiyet veren peniste sertleşme bozukluğu (erektil disfonksiyon bozukluğu) için kullanılan çok sayıda tedavi yöntemleri mevcuttur. Yaşam tarzı önerileri, oral tedaviler, topikal tedaviler, vakumlu sertleşme cihazları, intrakavernöz enjeksiyonlar, şok dalga tedavisi ve penil protez implantasyonu bu hastalık için kullanılan tedavi yöntemlerinden olup her hastaya özel metotlar, doktorlar tarafından önerilmektedir. Yazımızın devamında her bir tedavi yöntemine ait genel bilgileri bulabilirsiniz.

İktidarsızlığın Tıbbi Tanımı

İktidarsızlığın Görülme Yaşı Kaçtır?

İktidarsızlığın Başlıca Nedenleri Nelerdir?

Kalp ve damar hastalıkları,

Diyabet (şeker hastalığı),

Peniste veya penis bölgesinde oluşan sinir hasarları,

Pelvis bölgede önceden yapılmış olan cerrahi müdahaleler, örneğin; prostat ve mesane ameliyatları,

Pelvik bölgede uygulanmış olan radyasyon tedavileri,

Vücutta bulunan testosteron seviyesindeki düşüklük,

Obezite durumu,

Sigara ve diğer bağımlılık yaratan maddelerin kullanımı,

Yüksek kolesterol,

Yetersiz hareket ve egzersiz eksikliği,

Tansiyonda yükseklik durumu,

İktidarsızlığın Diğer Hastalıklar ile İlgisi

İktidarsızlığın Psikolojiye Etkisi

İktidarsızlık Tanısı Nasıl Konulur?

İktidarsızlık Tedavisi

Yaşam Tarzı Önerileri:

Yaşam tarzındaki birtakım değişiklikler ile sertleşme bozukluklarına ait şikayetlerin azalması sağlanabilmektedir. Örneğin sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan tamamen kurtulmak ya da minimum seviyeye indirmek ve düzenli egzersizi hayata dahil etmek başlıca öneriler arasında yer alır. Cinsel ilişki kalitesindeki iyileşme için önerilerde3n bir tanesi de şeker, tuz ve yağlı yiyeceklerin tüketimini azaltmak olup, bu öneriler ile aynı zamanda genel yaşam kalitesini de arttırmak mümkündür.

Oral Tedaviler:

Oral tedavi yönteminde, genellikle penisteki damarlarda genişlemeye yardımcı olan ve kan akımını arttıran madde olan fosfodiesteraz 5 inhibitörlerinden faydalanılmaktadır. Ülkemizde bu maddeye sahip olan ilaç gruplarının arasında tedalafil, verdenafil ve sildenafil bulunmaktadır. Olası yan etkilere sebebiyet vermemek için ilaçların doktor kontrolünde kullanımları tavsiye edilir.

Topikal Tedaviler:

İlaçların deriye uygulanması ile kullanılan tedavi yöntemine ‘topikal tedavi’ denilmektedir. Deriye uygulanan Alprostadil isimli ilacın iki özel formu bulunmaktadır. Birincisi penis ucuna yerleştirilen pallet formdadır. İkincisi ise yine penis ucuna yerleştirilir ancak üretranın dış açıklığına uygulanan krem formuna sahiptir.

Tedavide kullanılan madde (Alprostadil) üretrada emilerek penis damarlarındaki düz kaslarda gevşeme ile birlikte kan akımında artış sağlar. Bu tedaviyi kullanan hastalar cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmalıdır. Aksi halde ilacın partnere geçmesine sebebiyet verir.

Vakumlu Sertleşme Cihazları:

Sertleşme bozukluğunda kullanılan bu yöntemde bir cihazdan yardım alınır. Vakumlu sertleşme cihazı olarak adlandırılan bu cihaz silindir bir şekle sahiptir ve cihazın üzerinde silikon bir halka veya lastik bulunur. Lastik veya silikon halka, penisin çevresinden sıkar ve sabitlenmesi sağlanır. Bu yöntem, hastalığın ilk basamak tedavilerinin başarısız olduğu durumlarda kullanılmaktadır.

İntrakavernöz Enjeksiyonlar:

Sertleşme bozukluğunda kullanılan bu yöntemde ise penis içerisinde bulunan süngerimsi dokuya ilaç enjekte edilmektedir. Bu yöntem genellikle, kullanılan yaşam tarzı değişikliği ve fosfodiesteraz 5 grubu inhibitörlerinden sonuç alınamadığı durumlarda tercih edilmektedir.

İntrakavernöz enjeksiyonunun uygulanmasının ardından 10-15 dakika sonra cinsel uyarı olmasa dahi peniste sertleşme meydana gelir. Bu enjeksiyon sisteminde en yaygın olarak kullanılan ajan alprostadil yani PGE1 olarak bilinen ajandır. Bazı durumlarda ise papaverin ve fentolamin ile kombine edilmektedir.

Enjeksiyon uygulaması, sinirlere ve kan damarlarına zarar vermemek için penisin taban kısmına uygulanır. Enjeksiyonun ardından peniste morarma oluşma ihtimaline karşı, enjeksiyon yapılan alana 2-3 dakika boyunca baskı uygulaması yapılır. Enjeksiyon uygulaması kolay olup hastaların kendileri tarafından yapılabilmektedir. Ancak enjeksiyon uygulamasının öncelikle bir doktor tarafından öğrenilmesi gerekmektedir.

Şok Dalga Tedavisi:

Peniste meydana gelen sertleşme sorunlarında kullanılan bu yöntemde, odaklanmış şok dalgalarının düşük yoğunluklu bir şekilde ve kısa aralıklar halinde penise uygulanması söz konusudur. Seanslar halinde ve gerektiğinde tekrarlanması sureti ile tedavi süreci sürer. Şok dalga tedavisi, penise giden kan akımını ve basıncını arttırır ve sonucunda penisteki sertleşme kalitesi iyileştirilir.

Pentil Protez İmplantasyonu:

Pentil protez implantasyonu yöntemi cerrahi bir işlemdir. Bu işlemde penisin içerisine bir protez yerleştirilir ve bu protez sertleşmeyi sağlar. Diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda ve şiddetli sertleşme sorunu yaşayan hastalarda uygulanır. Şişirilebilir ve yarı sert protezler bu yöntemde kullanılmaktadır. Yarı sert olan protezler bükülebilir yapıdaki iki çubuktan oluşmaktadır ve sertleşme odacıklarına yerleştirilirler. Şişirilebilir olan protezler ise iki adet şişirilebilen silindir bir pompadan ve sıvıyı depolamak için kullanılan bir rezervuardan oluşur. Silindirler, skrotum yani halk dilindeki ismi ile testis torbasına yerleştirilmektedir. Şişirilebilme özelliğine sahip olan protezler, penisin ssertleşmei sırasında daha doğal bir sertliği yakalayabildikleri için daha çok tercih edilirler.