Sertleşme Sorunu Nedir?
Sertleşme Sorunu Nedir? (Ereksiyon Bozukluğu)
Halk dilinde sıkça kullanmış olduğumuz iktidarsızlık rahatsızlığına sebebiyet verebilen ereksiyon bozukluğu yani tıbbi ismi ile ereksiyon bozukluğu sadece ülkemizde değil, dünyanın hemen hemen her yerinde erkekler tarafından sıkça yaşanan sorunlar arasındadır.
Cinsel ilişki boyunca sürdürülebilir ve tatmin edici bir birliktelik için penisteki sertlik seviyesi oldukça büyük bir önem kazanmaktadır. Peniste istenen sertliğin sağlanamaması ya da başlangıçta oluşmuş olan sertleşmenin, cinsel ilişki süresi boyunca sürdürülememesi olarak ifade edilebilen sertleşme sorunu, tıp literatüründe erektil disfonksiyon olarak isimlendirilmektedir. Erektil disfonksiyon bozukluğu, öncelikle peniste sertleşme sorununa sonrasında ise iktidarsızlığa sebep olabilmektedir. Zamanında önlem alınmadığı taktirde yaşamı köklü ve olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir. Bu sebeple erken müdahalenin oldukça önemli olduğu sağlık sorunları arasında yer alır.
Sertleşme bozukluğu, ilk etapta her ne kadar ciddi bir sorun gibi görünmese de kişinin kendisini ve dahi partnerini birçok yönden olumsuz bir şekilde etkileyen bir rahatsızlıktır. Kişilerin ve partnerlerinin fiziksel, psikolojik ve sosyal yaşamını ciddi anlamda ve derecede etkileyen bir sağlık sorunudur. Cinsel birlikteliklerini sağlıklı bir şekilde sürdürüp sonlandıramayan çiftlerde, aile içi iletişim bozuklukları, aile içi huzursuzluk ve mutsuzluk durumu görülebileceği gibi beraberinde birçok psikolojik problemleri de getirebilmektedir. Aile yapısını temelinden etkileyen penis sertleşmesi ile birlikte, aile bireylerinin dış çevre ile de iletişim sorunları görülmektedir. Sertleşme sorunu yaşayan erkeklerin aile yapıları incelendiğinde, genellikle sosyal çevreleri bakımından da sorunlu oldukları gözlenmiştir.
Ailenin tüm düzenini etkilemesi sebebi ile, sertleşme bozukluğu hastalığının sadece erkekleri etkileyen bir sorun olmadığını söyleyebiliriz. Hem erkeği hem de eşini yakından ilgilendiren bu sağlıksız durum ile birlikte, birbirleri arasındaki gerginlikten çocukların da psikolojik durumlarında olumsuz etkileşimler görülmektedir.
Sertleşme Sorununun Görülme Yüzdesi
Farklı yaş grubundaki erkekler üzerinde yapılan araştırmalar, sertleşme sorununun en çok yaşandığı yaş grubunun 40-70 aralığında olduğunu raporlamıştır. Ve toplam sertleşme sorunu yaşayan erkeklerin %52 oranındaki kesimin 40 ile 70 yaş aralığında olduğu bildirilmiştir. Araştırmadaki verilere istinaden, erektil disfonksiyon rahatsızlığını yaşayan erkeklerin; %17’sinin hafif derecede, %25’inin orta derecede ve %10’unun ise şiddetli derecede yaşadıklarını söyleyebiliriz.
Sertleşme Bozukluğunda Kimler Riskli Grupta?
Sertleşme bozukluğuna sebep olabilecek birtakım faktörler vardır. Bunlar ise aşağıdaki gibi özetlenebilmektedir.
Kalp ve damar hastalığına sahip olunması,
Kan kolesterol seviyesindeki yükseklik,
Obezite veya şişmanlık durumu,
Düzenli egzersiz yapılmaması,
Alkol ve sigara gibi madde bağımlılığı,
Metabolik sendrom
Diyabet, hipertansiyon, kronik böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıklara sahip olunması,
Bazı hastalıkların tedavisi için düzenli ilaç kullanımı (özellikle kronik hastalıklarda kullanılan ilaçlar),
Radikal prostatektomi ve bunun gibi prostat kanseri tedavisinde uygulanan ameliyatlar ve bazı diğer ameliyatların olunması,
Pelvik bölgesindeki organlara uygulanan ışın tedavileri (örneğin brakiteapi ve radyoterapi gibi),
Yukarıdaki maddelerde yer alan erkekler, sertleşme sorunu yaşama da riskli gruba ait kişilerdir.
Sertleşme Sorunun Altında Yatan Sebepler Neler Olabilir?
Kalp ve damar hastalıkları ile ilgili bir rahatsızlığı olan kişiler sertleşme sorunu yaşayabilirler. Örneğin; yüksek tansiyon (hipertansiyon), şeker hastalığı (diyabetes mellitus), pelvis bölgesine uygulanan ameliyat ya da ışın tedavisi, kanda kolesterol veya trigliserit gibi değerlerin yüksek seviyede olması (hiperlipidemi) gibi hastalıklar, sertleşme sorunun altında yatan hastalıklar arasında yer almaktadır.
Sinir sistemini etkileyen bir takım nörolojik hastalıklar da erkeklerde sertleşme sorununun yaşanmasına sebebiyet verebilmektedir. Sinir sistemi ile ilgili olan ve sertleşme sorununa sebebiyet verebilecek hastalıklardan bazıları şunlardır;
Felç,
Omurilik hastalıkları ve omuriliği etkileyen travmalar, kazalar veya darbeler,
Beyindeki tümörler,
Kronik böbrek yetmezliği,
Parkinson, multipl skleroz gibi beyin dejenerasyonlarını ile ilgili hastalıklar,
Sinir hücrelerini etkileyen Tip1 veya Tip2 diyabet yani şeker hastalığı olarak sayılabilir.
Tüm bu olası sebeplerin yanı sıra, peniste yapısal bozukluğa neden olan anatomik bozukluklar da sertleşmeye sebebiyet verebilmektedir. Peniste en sık görülen anatomik bozukluklara sebebiyet veren unsurlar;
Küçük penis yani tptaki ismi ile mikropenis,
Epispadias veya hipospadias,
Doğuştan mevcut olan penis eğrilikleri,
Doğuştan Peyronie hastalığı,
Hormonal bozukluklara bağlı olarak gelişen birtakım hastalıklar da erkeklerde penis sertleşme bozukluğuna neden olabilmektedir. Bu grupta yer alan başlıca hastalıklar şunlardır;
Hiperprolaktinemi (erkekte bulunan prolaktin hormonun yüksek seviyeye çıkması),
Hipogonadizm (prolaktin hormonlarının seviyesindeki yükseklik ya da düşüklük),
Hiper-Hipo kortizolizm örneğin cushing hastalığı)
Hiper-Hipo tiroidizm (troid hormonlarındaki düşüklük ya da yükseklik durumu).
Bazı hastalıklar sebebi ile kullanılan düzenli ilaçlar da sertleşme sorununa neden olabilmektedir. Sertleşme sorununa sebebiyet verebilecek ilaçlar ve hastalıklar şu şekildedir.
Yüksek tansiyon tedavisi amacıyla kullanılan bazı ilaçlar,
Psikolojik bozukluklar sebebi ile kullanılan ilaçlar,
Antidepresan ilaçları,
Alkol ve uyuşturucu gibi bağımlılık oluşturan maddelerin kullanımı ve bu maddelerden kurtulmak için kullanılan bazı ilaçlar,
Erkeklik hormonunu olan testosteronu baskılayan ilaçlar (antiandrolenik ilaçlar).
Penis ile ilgili yaşanan travmalar; örneğin penis kopması ve penisteki kırıklar gibi fiziksel rahatsızlıklar da sertleşme sorunun altında yatan unsurlar arasındadır.
Sertleşme Sorunu Tanısı
Penisinde sertleşme sorunu yaşayan erkekler, tıbbi anlamda destek aldıklarında bir takım değerlendirme sürecine tabi olurlar. Bu süreç içerisinde araştırmalar, soruşturmalar, incelemeler ve değerlendirmeler yapılarak tanı konulmaktadır.
Penisinde sertleşme sorunu yaşayan erkekler doktora başvurduklarında öncelikle hastaya yaşamış olduğu rahatsızlıklar hakkında sorular sorulur. Ardından sertleşme sorunun sebepleri araştırılır. Sertleşmenin dışında başka hastalıklar var ise bu sağlık problemleri de kayıt altına alınarak hastalıkların birbirleri ile ilişkisi değerlendirilir. Bu işlemlerin ardından psikososyal duruma bakılır ve fizik muayene ile değerlendirilir. Son olarak laboratuvar ve radyolojik tanı yöntemleri de kullanılarak nihai sonuç elde edilir.
Her ne kadar söz konusu rahatsızlık penisin istenen forma ulaşamaması ya da ulaşıp da cinsel ilişki süreci boyunca beklenen formu koruyamaması olarak nitelendirilse de gerçek ve doğru bir tanının konulabilmesi hiç de sanıldığı kadar kolay değildir. Sadece doktorlar tarafından, hastanın yaşam öyküsü, yaşamış olduğu hastalık belirtileri, gerek duyulması durumunda sağlık sorunu ile ilgili birtakım testlerin raporları, hatta psikolojik tepkiler ve psikolojik test sonuçları ele alınarak en doğru sonuca varılabilmektedir. Çünkü sertleşme sorunu olan ‘erektil disfonksiyon bozukluğu’ rahatsızlığının altında yatan sebep ve/veya sebepler doğru olarak tespit edilemediği müddetçe tedavi yöntemi de belirsiz olacaktır. En başta erken teşhisi, sonrasında ise en sağlıklı ve kişiye özgü tedavi yöntemlerinin kullanımı ile bu sorunu tamamen ortadan kaldırabilmek genellikle mümkündür. Çok nadir olarak, tamamen hastalıktan ve yaşanan rahatsızlıklardan tamamen kurtulamayan hastalar vardır. Tamamen hastalık şikayetlerinden kurtulamayan hastalar da şikayetlerinde azalma olacak şekilde tedavilerden faydalanabilmektedir.
Sertleşme Sorununda Gerekli Olan Tetkikler
Doktorların, sonuçları incelemek için talep edeceği başlıca tetkikler şunlardır.
Kan yağlarını araştırmak için lipid profili,
Açlık kan şekeri,
Sabah aç karna alınan kan örneği ile total testosteron seviyesi en sık kullanılan ve talep edilen tetkikler arasındadır.
Sertleşme Sorunu İçin Kullanılan Tanı Testleri
NPT – Nokturnal Penil Tümesans
Eskiden çok daha sık kullanılan, günümüzde kullanımı azalmış olan bu test ile sertleşme sorununun psikojenik olup olmadığı öğrenilmektedir.
Intrakavernozal Testi - Penis İçine Uygulanan Enjeksiyon Testi
Penisin sertleşme düzeyini tespit etmek için kullanılan bir testtir. Penis içerisine enjekte edilen ilaçlar ile birlikte sertlik düzeyi tespit edilebilmektedir.
Penil Doppler Ultrasonografi
penis içerisine enjekesiyon sistemine dayanan bir tanı testidir. Enjeksiyon ile damar genişletici özelliğe sahip olan ajan gönderilir ve penis içerisindeki o anki kan akımı değeri ölçülür.
Kavernozografi – Kavernozometri
Genellikle cerrahi işlem planlanan hastalarda kullanılan özel tanı yöntemlerindendir.
Psikiyatrik Değerlendirme
Erektil disfonksiyon yani penis sertliği ile birlikte psikolojik sorunlar yaşayan hastalara uygulanan özel tanı testlerindedir.
Sertleşme Sorunu Tedavisi
Sertleşme sorunu yaşayan erkeklerin tedavi sürecinde 3 temel esas vardır.
Sertleşme sorununa yol açabilecek nedenler göz önüne alınarak düzeltilebilir olanlar ortadan kaldırılır.
Risk faktörleri düzeltilir ve yaşam tarzındaki gerekli değişiklikler sağlanır.
Hem hasta hem de partneri için gerekli olan cinsel eğitim verilir ve birbirleri arasındaki sağlıklı iletişim sağlanır.
Erektil disfonksiyon (sertleşme fonksiyon bozukluğu) tedavisine başlamak için çiftlerle birlikte karar alınması oldukça önemlidir. Çünkü hastanın durumu kadar partnerinin de beklentileri önem taşımaktadır. Erkeklerdeki sertleşme sorunu çözülürken çiftler psikososyal açıdan da desteklenmelidir.
Sertleşme Sorununun Tedavisinde Kullanılan Yöntemler
Sertleşme bozukluğunda kullanılan tedaviler ilaçla ve ilaçsız olarak iki gurup altında incelenmektedir.
İlaçla Tedavi
Ağızdan tablet şeklinde alınan ilaçlar,
İdrar deliği içinden uygulanan ilaçlar,
Penis içerisine enjekte edilen ilaçlar.
İlaçsız Tedavi
Cerrahi yoluyla uygulanan tedaviler,
Vakum terapi cihazlarının kullanımı ile uygulanan tedaviler,
Cinsel terapiler,
Aile içerisindeki iletişimi güçlendirme amacı ile kullanılan terapiler ve Psikolojik terapilerdir.
Ağız Yoluyla Kullanılan İlaçlardaki Etken Maddeler
Sertleşme sorunlarının tedavisinde kullanılan yöntemlerden olan tablet kullanımı, ülkemizde oldukça sık tercih edilen yöntemlerdendir. Kullanılan ilaçların başında fosfodiesteraz tip 5 inhibitörü gurubuna ait tabletler gelmektedir. Ülkemizde en yaygın olarak görülen fosfodiesteraz tip 5 inhibitörü ise verdenafil, sildenafil ve tadalafil etken maddelerini içeren ilaçlardır.
Yohimbin, apomorfin, trazodon ve fentolamin gibi fosfodiesteraz tip 5 inhibitörü gurubuna ait ilaçlar da mevcuttur ancak ülkemizde pek kullanılmamakta ve temin edilememektedir.
Sertleşme Sorununda Uygulanan Cerrahi Yöntemler
Hastalığın veya rahatsızlığın tedavisinde genel olarak 3 farklı cerrahi uygulama kullanılmaktadır. Bunlar;
Damarlara uygulanan cerrahi müdahaleler,
Peniste oluşan plakalar ve penis eğrilikleri durumunda uygulanan cerrahi işlemler,
Halk dilinde mutluluk çubuğu olarak isimlendirilen, penil protez ameliyatlarıdır.
Mutluluk Çubuğu (Penil Protez) Kimlere Uygulanır?
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz ilaçlı ve ilaçsız tedavilere sonuç anılamadığı durumlarda penil protez yani mutluluk çubuğu yöntemi kullanılmaktadır.
Sertleşme Sorununda Yapılabilecekler
Penisteki sertleşme ile ilgili sağlık sorunu yaşayan erkekler aşağıdaki önerileri dikkate almalıdırlar.
Sigara, alkol ve uyuşturucu gibi maddelerden uzak durulmalıdır.
Beslenme alışkanlığı düzenli ve dengeli olarak sürdürülmelidir.
Aşırı yorgunluk hali ve stres durumlarından mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Düzenli hareket ve egzersiz programı hayat akışına dahil edilmelidir.
Şişmanlık veya aşırı şişmanlık (obezite) durumlarından biri söz konusu ise bu konuda gerekli önlemler alınmalıdır.
Sağlık kontrolleri ihmal edilmemeli ve düzenli olarak hekim tarafından takip edilmelidir.
Kronik rahatsızlık var ise ilgili hastalık ile ilgili tedaviye başlanması gerekir.
Kronik hastalık için kullanılan ilaçlar var ise cinsel ilişki konusundaki yan etkileri hakkında bilgi edinmek için doktor ile görüşülmelidir.
Sertleşme ile ilgili ilaçlar eczanelerden temin edilmelidir.
Doktor önerisi ve onayı olmadan sertleşme ilacı veya cinsel uyarıcı kullanılmamalıdır.
Sosyal medya veya internet üzerinden temin edilen ilaçların kullanımından önce mutlaka bir uzman görüşü alınmalıdır.
Bir önceki makalemizde, İktidarsızlık Nedir? (Erektil Disfonksiyon - ED) hakkında detaylı bilgiler verilmekteydi.
Bir sonraki makalemizde ise, Erken Boşalma Nedir? (Prematür Ejakülasyon) hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.